Nauwkeurig luisteren

Het luistert nauwkeurig, de omgang met elkaar.
In bijzijn van een professional ontstaat een gesprek waarin 'het hele leven' aan de orde komt. Het gaat van de hak op de tak, maar in een helder kader en als een samenhangend geheel. Toch laat de spreker zich ontvallen het gevoel te hebben onsamenhangend en warrig over te komen, alsof niet wat gezegd wil zijn, maar wat de mond verwoorden kan eruit komt. 'Gelukkig begrijpen jullie me', klinkt het.

Naderhand praten we samen door. Verwoorden we hoe dat moment in zekere zin een kans was. Een opening bood. Een nieuwe diepgang toe had kunnen laten, een doorvraagmoment was, dat voorbijging alsof het onopgemerkt bleef.
Het is geen onkunde van de professional, zo concluderen we, het heeft meer te maken met de kundigheid van de spreker om zijn gehoor hoe dan ook te boeien met welk verhaal dan ook, hoe zinvol of willekeurig het ook onder woorden gebracht wordt.

Samen bespreken we dat er wel degelijk helder aan het worden is dat de sturing van de eigen woordenstroom op vele momenten te wensen overlaat. Dat het aan de loop gaat met de spreker, die in zekere zin op zo'n moment van openheid smeekt om gestopt te worden, teneinde dieper te kunnen duiken in wat wel aan de orde had mogen komen, maar zo ongelooflijk lastig in woorden om te zetten is. De gedachten over een zelf te bepalen levenseinde, bij voorkeur na het bereikt hebben van een laatste grote mijlpaal in het leven dat altijd in het teken stond van doodsgedachten en mijlpalen bereiken.
We praten er samen over door. Duiken er dieper in. Maken het bespreekbaar samen. Daar zijn we goed in, als de emoties geparkeerd worden en we beiden in onze professionele houding het gesprek voeren. Ja, het gaat over ons, het gaat over afscheid, het gaat over eindigheid, het gaat over dromen, het gaat over hoop, het gaat over verlies. Maar het gaat bovenal over de kunst van het leven. Over de noodzaak tot het vinden van betekenis in een bestaan dat zo eenvoudig als mislukt en betekenisloos afgedaan zou kunnen worden. De blikrichting kan ook anders zijn, zo besluiten we al pratend. Het leven bestond tot op heden vooral uit zaaien, het oogsten werd keer op keer overgelaten aan anderen of dat moment werd nooit bereikt. Daarmee is er geen sprake van mislukkingen, veeleer is er sprake van voorwerk en doelgerichtheid en visie en het bieden van toekomst in een wereld die dergelijke leiding goed gebruiken kan. In het klein, in ons eigen bestaan, en in het groot, in de wereld waar mensen elkaar naar het leven staan als de hoop te klein blijft en de moed der wanhoop geen toekomst biedt.

Het is een zinvol gesprek. Een gesprek dat erg verwant is aan eerdere gesprekken die we voerden op deze wijze en met deze diepgang.
En toch is het anders.
Er is geen werkelijke gelijkwaardigheid in het heen en weer gaan van het gesprek tussen beide gesprekspartners. Het is de ene die de ander professioneel benadert en liefdevol het woord gunt. Het is de ander die de professionele houding benut om liefdevol de eigen levensloop nogmaals te bezien.
Het is een situatie van betrokkenheid en wederkerigheid, het is een zaadje dat gezaaid wordt om de toekomst hoopvol tegemoet te kunnen treden en plannen te blijven smeden die een gezamenlijk karakter kennen. Of er ooit een oogst genoten zal kunnen worden waar beiden van genieten gaan valt te bezien.
De voortekenen zijn daar niet werkelijk gunstig voor.
Maar wellicht komt er een wending in het verhaal. Wellicht is hoop de levensreddende antenne die de zaden tot wasdom laat komen voor de dood haar intrede doen zal. De dood die als een vriend al levenslang meewandelt. Zoals bij ieder mens. En deze in het bijzonder.
Een zaaier ging uit om te zaaien.......