Verschuivingen in samenzijn en hoe dat is

Aan het einde van een enerverende dag het voorstel om nog even naar zee te gaan. Zo gezegd zo gedaan. In de auto, in het donker, aan zee, naast elkaar, is praten makkelijker dan thuis in het volle lamplicht. Er komen lastige dingen naar boven. Ervaringen, gevoelens, het gebrek aan ervaringen en gevoelens die gedeeld kunnen op dezelfde wijze als voorheen. Herinneringen komen weer naar boven, in summiere termen weergegeven, samengevat in een versie van toen die in het nu van vandaag betekenisvol geacht wordt. Niet alles plaatst zich op de tijdlijn van de geschiedenis, elementen blijven zweven boven een getallenlijn. Het doet er niet toe. De herinnering is wat telt, niet het exacte moment waarop deze ontstond. Gedeeld gemis blijkt ondeelbaar want verschillend in persoonlijke waarneming. De herinneringen aangevoerd als bewijs daarvan. En ineens is het gesprek weer een monoloog. De stilte het enige dat nog oprecht en zuiver klinkt als gedeeld samenzijn. Het moment is weer voorbij. Tijd om k

Veel woorden die we gebruiken roepen onmiddellijk associaties op. Soms is dat een gunstig bij-effect, als je spreekt van vakantie en dan gelijk in je hoofd vakantiekiekjes langs ziet komen, kan dat je een positief gevoel geven bij dat woord. Soms is het een ongunstig bij-effect. Over dat ongunstige bij-effect kan ik hele boeken vullen. Het vormt de basis van vele conflicten. Niet het woord was fout, maar het hoofd dat associaties had bij dat specifieke woord verdroeg die associaties niet en bestempelde het gebezigde woord als fout. Dat leidt onherroepelijk tot een conflict in wording. Of het ook tot een conflict komt hangt veelal af van de zelfbeheersing, zelfkennis, wijsheid, kalmte en flexibiliteit van de spreker van het gewraakte woord. Ontbreekt die, of is die al dan niet tijdelijk buiten bereik, dan is het vrijwel onontkoombaar dat het sluimerende conflict tot een uitbarsting komt, klein of hevig, al naar gelang de heftigheid van de associaties die onderdrukt moeten worden.